Vleesetende bekerplanten

Herkomst tropisch Azië
Leeftijd wisselend, in de collectie sinds 1980
Bloeiperiode jaarrond
Vleesetende bekerplanten

Er zijn meer dan honderd soorten bekerplanten (Nepenthes) die voornamelijk in tropisch Azië groeien, maar ook in de gebieden daaromheen. Ze zijn soms uiterst zeldzaam en bedreigd. Bij ons doen ze het alleen goed in de Tropische Kassen, waar we ongeveer 250 planten kweken, allemaal met verschillende bekers. De vangbekers zijn verraderlijke vallen met een spekgladde rand, waar een eenmaal gevangen insect niet meer uit kan komen. 

Bescherming

Stewart McPherson van de Ark of Life Foundation, Marcel van den Broek van de International Carnivorous Plant Society (ICPS) en Paul Keβler van de Hortus botanicus Leiden ondertekenden op 7 augustus 2010 tijdens het ICPS congres in de Leidse Hortus een overeenkomst voor de bescherming van vier soorten bekerplanten (Nepenthes). Als het nodig zou zijn, kan het aantal soorten worden uitgebreid. Deze vleesetende planten worden ernstig bedreigd in hun natuurlijke habitat.

Onderzoekscollectie

De Hortus botanicus Leiden neemt deze vleesetende planten op in de onderzoekscollectie met als doel de bedreigde soorten Nepenthes te redden. De Hortus heeft de kennis in huis om moeilijke soorten te kweken en te beschermen. Door middel van een kweekprogramma hoopt de botanische tuin de planten in de toekomst uit te kunnen wisselen met andere botanische tuinen en uiteindelijk terug te plaatsen in de natuur. De volgende soorten behoren tot dit unieke project:

  • Nepenthes aristolochioides M.Jebb & Cheek, uit West-Sumatra  
  • Nepenthes clipeata Danser, uit West-Kalimantan (Borneo) 
  • Nepenthes khasiana Hook.f., uit India  
  • Nepenthes rigidifolia Akhriadi, Hernawati & Tamin, uit Noord Sumatra 

Van de ongeveer 130 soorten van Nepenthes is minstens een derde alleen bekend van één of twee bergtoppen. Ze groeien dus nergens anders in de wereld en komen eigenlijk alleen in kleine populaties voor. Zeldzame soorten worden voor hoge prijzen aan liefhebbers verkocht en kunnen veel geld opbrengen. De vier soorten die in de Hortus worden gekweekt zijn stuk voor stuk met uitsterven bedreigd. 

Wist je dat?

Er bestaan ook vegetarische vleesetende planten. Van Noord-Maleisië tot Papoea-Nieuw-Guinea komt Nepenthes ampullaria voor, een soort die in open bossen op voedselarme, maar waterrijke bodems groeit. Het herkenbare dekseltje van op de beker van een Nepenthes is bij deze soort naar achteren gevouwen, zodat afval en kleine blaadjes in de beker kunnen dwarrelen. Daar breken ze langzaam af, geholpen door muggenlarven en andere kleine beestjes die in de beker leven. Op die manier krijgt de bekerplant toch voedingsstoffen binnen. Nepenthes ampullaria is te zien in de Middenkas van de Hortus. 

Kies een taal